Vậy viêm VA ở trẻ nhỏ khi nào nguy hiểm? Dấu hiệu nào cha mẹ không nên bỏ qua? Và làm sao để phòng ngừa viêm VA tái phát? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
1. VA Là Gì? Tại Sao Trẻ Dễ Bị Viêm VA?
VA (viết tắt của “vòm họng amidan”) là một tổ chức lympho nằm sau cửa mũi sau, trong vòm họng – nơi giao nhau giữa mũi và họng. Tổ chức này giúp sản sinh kháng thể, đóng vai trò như một “hàng rào miễn dịch đầu tiên” bảo vệ đường hô hấp của trẻ trước vi khuẩn, virus xâm nhập từ bên ngoài.
Tuy nhiên, vì nằm ở vị trí dễ tiếp xúc với mầm bệnh nên VA rất dễ bị viêm, nhất là ở trẻ nhỏ có sức đề kháng kém hoặc thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi, virus cúm,…
2. Nguyên Nhân Gây Viêm VA Ở Trẻ Nhỏ
Viêm VA ở trẻ em thường xuất phát từ các nguyên nhân phổ biến sau:
-
Nhiễm virus, vi khuẩn: Đây là nguyên nhân hàng đầu, nhất là các virus cúm, adenovirus, rhinovirus,…
-
Do thời tiết thay đổi đột ngột: Đặc biệt vào mùa lạnh, VA dễ bị viêm cấp tính.
-
Môi trường sống ô nhiễm: Trẻ sống trong môi trường khói bụi, thuốc lá, không khí độc hại.
-
Cơ địa dị ứng: Trẻ có cơ địa dị ứng cũng dễ bị viêm VA tái phát.
-
Vệ sinh mũi họng kém: Dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
3. Dấu Hiệu Nhận Biết Trẻ Bị Viêm VA
Các biểu hiện viêm VA thường giống với cảm lạnh thông thường, dễ khiến cha mẹ nhầm lẫn. Tuy nhiên, bạn nên chú ý nếu trẻ có các dấu hiệu sau:
-
Nghẹt mũi, chảy nước mũi (thường là dịch nhầy màu xanh hoặc vàng)
-
Ho kéo dài, nhất là về đêm
-
Ngủ ngáy, thở khò khè, thở bằng miệng
-
Biếng ăn, bú kém, quấy khóc
-
Sốt nhẹ hoặc sốt cao liên tục trong vài ngày
-
Hơi thở hôi, mệt mỏi kéo dài
-
Thính lực kém, trẻ không phản ứng khi gọi hoặc có biểu hiện đau tai
4. Viêm VA Ở Trẻ Nhỏ Khi Nào Nguy Hiểm?
Viêm VA thông thường có thể khỏi sau vài ngày đến một tuần nếu chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, bệnh trở nên nguy hiểm khi:
a. VA phì đại, chèn ép đường thở
-
Trẻ khó thở, ngủ ngáy to, thậm chí ngưng thở khi ngủ.
-
Dẫn đến tình trạng thiếu oxy, ảnh hưởng đến sự phát triển trí não.
b. Viêm VA tái phát nhiều lần trong năm
-
Gây viêm mạn tính, khiến trẻ thường xuyên bị viêm họng, viêm mũi, viêm phế quản.
-
Ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe lâu dài.
c. Biến chứng sang tai giữa
-
Trẻ bị đau tai, chảy dịch, ù tai, nghe kém.
-
Nếu kéo dài có thể gây thủng màng nhĩ, điếc vĩnh viễn.
d. Biến chứng xuống đường hô hấp dưới
-
Gây viêm thanh quản, viêm khí quản, viêm phổi.
-
Trẻ ho dữ dội, khó thở, sốt cao, có thể nhập viện cấp cứu.
e. Ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện
-
Trẻ bị viêm VA kéo dài thường chậm tăng cân, biếng ăn, ngủ không ngon giấc, ảnh hưởng thể chất và tinh thần.
5. Khi Nào Nên Đưa Trẻ Đi Khám Bác Sĩ?
Cha mẹ không nên chủ quan khi thấy trẻ có các dấu hiệu sau:
-
Sốt cao trên 38.5°C kéo dài > 2 ngày
-
Chảy mũi đặc, hôi, kéo dài nhiều ngày
-
Thở khò khè, khó thở, ngủ ngáy to
-
Đau tai, chảy mủ tai, phản ứng kém với âm thanh
-
Viêm VA tái phát nhiều hơn 4–5 lần/năm
-
Trẻ mệt mỏi, kém ăn, sút cân nhanh chóng
6. Viêm VA Có Cần Cắt Không? Khi Nào Phẫu Thuật Là Giải Pháp?
Không phải trẻ bị viêm VA nào cũng cần cắt VA. Phẫu thuật chỉ được chỉ định trong các trường hợp:
-
VA phì đại quá mức gây tắc nghẽn đường thở
-
Viêm VA tái phát nhiều lần kèm biến chứng (viêm tai giữa, viêm xoang…)
-
Điều trị nội khoa không hiệu quả sau nhiều đợt
Việc cắt VA thường được chỉ định cho trẻ trên 2 tuổi, trong môi trường bệnh viện với đầy đủ phương tiện theo dõi và chăm sóc hậu phẫu.
7. Phòng Ngừa Viêm VA Ở Trẻ Nhỏ Như Thế Nào?
Để giảm nguy cơ viêm VA và tránh biến chứng, cha mẹ cần lưu ý:
✅ Giữ ấm cho trẻ, đặc biệt khi thời tiết thay đổi
✅ Vệ sinh mũi họng hàng ngày, nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý
✅ Tránh xa khói thuốc, bụi bẩn, hóa chất độc hại
✅ Hạn chế cho trẻ đến nơi đông người khi có dịch bệnh hô hấp
✅ Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, tăng sức đề kháng (rau xanh, trái cây, vitamin C, kẽm…)
✅ Tiêm ngừa đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh hô hấp (cúm, phế cầu,…)
=>Kết Luận: Viêm VA ở trẻ nhỏ là tình trạng phổ biến nhưng không thể chủ quan, nhất là khi bệnh kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Việc theo dõi sát các dấu hiệu, đưa trẻ đi khám kịp thời và chăm sóc đúng cách tại nhà sẽ giúp phòng ngừa biến chứng và đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ.
________________


