1. Nạo VA là gì và khi nào cần thực hiện?
VA (Végétations Adénoïdes) là tổ chức lympho nằm ở vòm họng phía sau mũi, giúp bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn xâm nhập từ đường hô hấp. Tuy nhiên, ở một số trẻ em, VA có thể phì đại quá mức hoặc bị viêm tái đi tái lại, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hô hấp, giấc ngủ, ăn uống và sức khỏe tổng thể.
Nạo VA là một thủ thuật ngoại khoa nhằm loại bỏ tổ chức VA phì đại hoặc viêm mạn tính. Đây là một tiểu phẫu phổ biến và thường an toàn, được chỉ định khi:
-
Trẻ bị viêm VA nhiều lần trong năm.
-
Khó thở qua mũi kéo dài.
-
Ngủ ngáy to, ngưng thở khi ngủ.
-
Ảnh hưởng đến phát âm, ăn uống.
Sau khi nạo VA, cơ thể cần một thời gian để hồi phục. Trong quá trình này, sẽ có nhiều biểu hiện khác nhau. Việc nhận biết rõ biểu hiện bình thường và bất thường sau khi nạo VA là rất quan trọng.
2. Những biểu hiện bình thường sau khi nạo VA
2.1. Sốt nhẹ (dưới 38.5°C)
Đây là một phản ứng bình thường của cơ thể sau phẫu thuật. Sốt nhẹ có thể kéo dài 1–2 ngày đầu, thường không cần điều trị nếu không gây khó chịu cho trẻ.
Lưu ý: Phụ huynh có thể dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ nếu trẻ sốt trên 38°C kèm mệt mỏi, quấy khóc.
2.2. Đau họng, khó nuốt
Sau nạo VA, trẻ có thể kêu đau khi ăn uống hoặc nuốt nước bọt. Cảm giác đau này là do vết mổ đang trong giai đoạn viêm lành, thường nhẹ và kéo dài khoảng 3–5 ngày.
2.3. Biếng ăn, chán ăn
Vì đau họng và mệt mỏi sau mổ, trẻ thường ăn ít hoặc bỏ bữa trong vài ngày đầu. Điều này không đáng lo nếu trẻ vẫn uống đủ nước và có thể ăn ít cháo, sữa, thức ăn mềm.
2.4. Có ít máu lẫn trong nước bọt hoặc đờm
Chảy máu ít (lượng rất nhỏ, màu hồng nhạt hoặc nâu sẫm) trong 1–2 ngày đầu là bình thường. Đây là máu từ vết thương còn mới đang lành lại.
2.5. Thở khò khè nhẹ, hơi ngáy
Sau mổ, vùng họng còn sưng nhẹ nên có thể gây ngáy nhẹ hoặc thở hơi khó, đặc biệt khi ngủ. Triệu chứng này sẽ giảm sau vài ngày.
2.6. Hơi thở có mùi
Một số bé sẽ có hơi thở hôi do quá trình hoại tử mô lành ở vị trí mổ. Đây là hiện tượng bình thường và sẽ hết sau 5–7 ngày.
3. Những biểu hiện bất thường sau khi nạo VA – Cảnh báo biến chứng
Mặc dù nạo VA là thủ thuật đơn giản và an toàn, nhưng vẫn có thể xuất hiện các biến chứng nguy hiểm nếu không được chăm sóc đúng cách. Dưới đây là các dấu hiệu bất thường sau khi nạo VA mà phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay:
3.1. Chảy máu nhiều từ miệng hoặc mũi
-
Máu đỏ tươi, chảy liên tục, khó cầm.
-
Có thể xảy ra trong vòng 24–48h đầu hoặc sau vài ngày nếu mạch máu bong ra.
-
Đây là cấp cứu y tế, cần đưa đến bệnh viện ngay.
3.2. Sốt cao kéo dài trên 38.5°C
-
Nếu sốt liên tục trên 2 ngày hoặc sốt kèm theo run, ớn lạnh, mệt mỏi nhiều → nghi ngờ nhiễm trùng vùng mổ.
-
Cần khám bác sĩ để được điều trị kịp thời bằng kháng sinh nếu cần.
3.3. Khó thở, thở rít, tím tái
-
Đây là biểu hiện của phù nề vùng mổ gây chèn ép đường thở.
-
Đặc biệt nguy hiểm với trẻ có cơ địa dị ứng hoặc tiền sử viêm thanh quản.
3.4. Nôn ra máu hoặc ho ra máu
-
Có thể là dấu hiệu vết mổ đang chảy máu trong.
-
Cần kiểm tra nội soi gấp.
3.5. Trẻ mệt lả, li bì, không phản ứng
4. Cách chăm sóc sau khi nạo VA để trẻ hồi phục nhanh chóng
Việc chăm sóc đúng cách sau mổ là yếu tố quyết định đến tốc độ hồi phục và phòng tránh biến chứng.
4.1. Chế độ nghỉ ngơi
-
Trẻ cần nghỉ học và hoạt động nhẹ nhàng trong ít nhất 5–7 ngày sau mổ.
-
Không nên cho trẻ chạy nhảy, la hét, cười lớn – dễ gây chảy máu vết mổ.
4.2. Chế độ ăn uống
-
Cho trẻ ăn thức ăn lỏng, mềm, nguội như: cháo, súp, sữa mát, nước trái cây.
-
Tránh thức ăn nóng, cay, mặn, cứng – gây kích thích và tổn thương họng.
-
Khuyến khích uống nhiều nước để làm dịu họng.
4.3. Vệ sinh và theo dõi
-
Vệ sinh mũi nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý nếu có chỉ định.
-
Theo dõi nhiệt độ cơ thể, tình trạng ăn uống, thở và giấc ngủ của trẻ.
-
Tái khám đúng lịch hẹn hoặc sớm hơn nếu có dấu hiệu bất thường.
5. Khi nào cần gọi bác sĩ hoặc đưa trẻ đi viện?
Phụ huynh cần gọi ngay cho cơ sở y tế nếu:
-
Chảy máu nhiều không cầm.
-
Trẻ sốt cao không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
-
Xuất hiện khó thở, tím tái.
-
Trẻ nôn hoặc ho ra máu.
-
Trẻ có dấu hiệu mệt mỏi, mất nước hoặc không ăn uống gì sau 24h.
🔍 Tổng kết: Phân biệt rõ biểu hiện bình thường và bất thường sau nạo VA để bảo vệ trẻ
Hiểu đúng về những biểu hiện bình thường và bất thường sau khi nạo VA sẽ giúp phụ huynh yên tâm hơn khi chăm sóc con tại nhà. Đa số trẻ hồi phục tốt nếu được chăm sóc đúng cách, tuy nhiên cũng không nên chủ quan trước các dấu hiệu bất thường, vì một số biến chứng có thể diễn tiến rất nhanh.
___________


