Bài viết dưới đây sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ về quá trình nạo VA, cảm giác của trẻ trước và sau mổ, cùng hướng dẫn chăm sóc trẻ đúng cách để tránh biến chứng và giúp con trở lại sinh hoạt bình thường nhanh nhất.
🔎 Nạo VA là gì? Khi nào cần nạo VA cho trẻ?
VA (Vòm họng Amygdale) là một khối mô lympho nằm ở vòm họng phía sau mũi, thuộc hệ miễn dịch của trẻ trong những năm đầu đời. Tuy nhiên, khi VA bị viêm quá phát hoặc phì đại sẽ gây cản trở đường thở và gây nhiều biến chứng như:
-
Trẻ thở bằng miệng, ngủ ngáy
-
Ngưng thở khi ngủ
-
Viêm mũi, viêm xoang, viêm họng kéo dài
-
Viêm tai giữa tái phát, ảnh hưởng đến khả năng nghe
-
Tăng nguy cơ viêm amidan mạn tính
Nạo VA là thủ thuật loại bỏ tổ chức VA khi nó không còn chức năng bảo vệ mà gây hại đến sức khỏe. Thông thường, chỉ định nạo VA được cân nhắc khi:
-
Trẻ viêm VA tái phát ≥ 5 lần/năm
-
VA quá to gây nghẹt mũi kéo dài, ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ
-
Có biến chứng viêm tai giữa nhiều lần, nghe kém
-
Ảnh hưởng đến phát âm, rối loạn ăn ngủ, chậm phát triển
🩺 Nạo VA ở trẻ có đau không?
Đây là câu hỏi cha mẹ rất quan tâm, đặc biệt với trẻ còn nhỏ tuổi. Tin vui là:
🔹 Trong quá trình phẫu thuật: Không đau
-
Trẻ được gây mê toàn thân, hoàn toàn không cảm nhận được bất kỳ đau đớn hay khó chịu nào.
-
Phẫu thuật diễn ra nhanh chóng, chỉ mất khoảng 15–30 phút.
-
Các phương pháp hiện đại như Coblator, Plasma, vi sóng giúp hạn chế chảy máu, không gây bỏng nhiệt, bảo tồn mô lành, nên an toàn và ít sang chấn hơn so với phương pháp truyền thống.
🔹 Sau phẫu thuật: Đau nhẹ, có thể kiểm soát
-
Trẻ có thể hơi đau rát cổ họng, khó nuốt trong 1–2 ngày đầu.
-
Cơn đau thường nhẹ và hoàn toàn có thể kiểm soát bằng thuốc giảm đau theo chỉ định bác sĩ.
-
Một số trẻ có thể sốt nhẹ hoặc mệt, nhưng điều này là bình thường trong 24–48 giờ đầu sau mổ.
⛑️ Lưu ý: Sau nạo VA, trẻ không cần nằm viện lâu – thường chỉ cần theo dõi vài giờ là có thể về nhà nếu tình trạng ổn định.
🧸 Hướng dẫn chăm sóc trẻ sau khi nạo VA
Chăm sóc đúng cách giúp trẻ phục hồi nhanh, không biến chứng. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể từng giai đoạn cha mẹ nên lưu ý:
🗓️ Ngày đầu tiên sau mổ:
-
Sau khi về phòng hồi sức, khoảng 1 giờ sau mổ, nếu trẻ tỉnh táo, không nôn ói, có thể:
-
Cho ngồi dậy nhẹ nhàng
-
Theo dõi xem cửa mũi có chảy máu không
-
-
Trẻ có thể uống sữa nguội, nước lọc mát, từng ngụm nhỏ.
-
Không cho ăn uống nóng, không xịt mũi, không dùng vật cứng vệ sinh mũi họng.
🗓️ 3–5 ngày sau mổ:
-
Cho trẻ ăn thức ăn mềm, nguội, dễ nuốt: cháo, súp, phở mềm, sữa chua,…
-
Không ăn đồ cứng, giòn, cay, nóng, tránh làm tổn thương vùng họng đang hồi phục.
-
Trẻ có thể nói chuyện nhẹ nhàng, không cần kiêng nói.
-
Không xịt rửa mũi, không cho trẻ khịt mũi mạnh.
🗓️ Từ ngày thứ 6 trở đi:
-
Trẻ có thể ăn uống bình thường, nhưng vẫn nên tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ hoặc cay nóng.
-
Có thể cho trẻ vận động nhẹ nhàng tại nhà.
-
Tránh chạy nhảy mạnh, đá bóng, bơi lội, leo trèo,… trong ít nhất 1–2 tuần đầu sau mổ.
🚨 Theo dõi các dấu hiệu bất thường:
Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng sau, cần đưa trẻ đi khám ngay:
-
Sốt cao trên 38.5°C không hạ sau 2 ngày
-
Chảy máu mũi hoặc họng
-
Trẻ than đau tai, đau họng tăng dần
-
Bỏ ăn, quấy khóc nhiều, mệt lả, môi tím
🎒 Trẻ có thể đi học sau bao lâu?
-
Nếu sức khỏe ổn định, trẻ có thể đi học lại sau 3–5 ngày.
-
Tuy nhiên, với trẻ nhỏ, tốt nhất nên nghỉ ngơi tại nhà khoảng 1 tuần để hoàn toàn hồi phục.
❓ Phụ huynh thường hỏi
Trẻ mấy tuổi có thể nạo VA?
-
Nạo VA thường được chỉ định cho trẻ từ 2 tuổi trở lên, khi đã có biểu hiện viêm hoặc phì đại gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, vẫn có trường hợp đặc biệt cần mổ sớm hơn.
Nạo VA có ảnh hưởng đến miễn dịch không?
-
KHÔNG. Sau 5–6 tuổi, vai trò miễn dịch của VA dần suy giảm. Khi VA viêm mãn tính, nó không còn khả năng bảo vệ mà trở thành ổ nhiễm trùng, việc loại bỏ lúc này là cần thiết và không làm suy giảm miễn dịch.
📞 Khi nào nên đưa trẻ đi khám tai mũi họng?
-
Trẻ thường xuyên bị nghẹt mũi, ngáy khi ngủ
-
Viêm mũi, họng kéo dài dù đã dùng thuốc
-
Nói giọng mũi, chậm nói, nghe kém
-
Viêm tai giữa nhiều lần trong năm
Nếu thấy những dấu hiệu này, phụ huynh nên đưa trẻ đến bác sĩ Tai Mũi Họng chuyên khoa Nhi để được nội soi VA và đánh giá có cần can thiệp hay không.
📌 Lời kết
Nạo VA là một thủ thuật đơn giản, an toàn và mang lại hiệu quả rõ rệt nếu được chỉ định đúng. Cha mẹ không nên quá lo lắng. Việc chăm sóc sau mổ đúng cách sẽ giúp trẻ hồi phục nhanh chóng, giảm nguy cơ biến chứng và sớm quay lại nhịp sinh hoạt bình thường.
____________