Viêm tai giữa là căn bệnh khá quen thuộc, đặc biệt hay ghé thăm trẻ nhỏ – những mầm non đang tuổi vui chơi và khám phá thế giới. Không ít bậc phụ huynh băn khoăn, thậm chí lo lắng, liệu căn bệnh này có thể “lây” trong môi trường học tập và sinh hoạt chung hay không. Câu hỏi ấy sẽ được Heka giải đáp tường tận trong bài viết ngay sau đây.
Khi con chẳng may mắc viêm tai giữa, nhiều bậc phụ huynh không khỏi băn khoăn: Liệu căn bệnh này có “lây” như cảm cúm, truyền từ người này sang người khác hay không? Thắc mắc ấy không chỉ ảnh hưởng đến cách cha mẹ chăm sóc trẻ tại nhà, mà còn quyết định việc có nên tạm thời để trẻ tránh tiếp xúc với bạn bè, người thân.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cặn kẽ về bản chất của bệnh viêm tai giữa và đi tìm câu trả lời cho câu hỏi: “Viêm tai giữa có lây không?”.
Viêm tai giữa là gì?
Tai giữa nằm ngay phía sau màng nhĩ, giữ vai trò như một “người đưa tin” trung thành, truyền tải âm thanh từ thế giới bên ngoài vào sâu bên trong tai. Khi vùng này bị viêm nhiễm do vi khuẩn hoặc tác động từ môi trường, ta gọi đó là viêm tai giữa.
Bệnh có thể ghé thăm bất kỳ ai, ở mọi lứa tuổi. Thế nhưng, trẻ em lại là “đối tượng quen thuộc” của viêm tai giữa. Khi tai giữa bị viêm, không chỉ hòm nhĩ mà cả vùng xương chũm lân cận cũng chịu ảnh hưởng, khiến dịch tiết ra nhiều hơn bình thường.
Nguyên nhân
Viêm tai giữa bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau:
-
Ở trẻ em: Nguyên nhân chủ yếu là do cấu trúc tai chưa hoàn thiện, tạo điều kiện để vi khuẩn và nấm dễ dàng sinh sôi. Các bệnh đường hô hấp như cảm lạnh, viêm họng, viêm mũi cũng có thể “dẫn lối” cho viêm tai giữa xuất hiện.
-
Ở người lớn: Vi khuẩn hoặc nấm thường xâm nhập vào tai giữa qua các vết tổn thương – đôi khi chỉ vì dùng dụng cụ lấy ráy tai kém vệ sinh hoặc vệ sinh tai không đúng cách. Những chấn thương do tai nạn, thời tiết thay đổi đột ngột, môi trường ô nhiễm cũng là nguyên nhân phổ biến. Ngoài ra, sự xuất hiện của khối u hoặc polyp trong ống tai có thể gây tắc nghẽn, tạo môi trường thuận lợi cho viêm nhiễm.
Bệnh Viêm Tai Giữa Có Lây Không ?
Viêm tai giữa không phải là căn bệnh lây truyền trực tiếp từ người này sang người khác. Nói cách khác, chỉ tiếp xúc hoặc ngồi gần người mắc bệnh cũng không khiến bạn “nhiễm” viêm tai giữa.
Viêm tai giữa không phải là bệnh lây truyền
Tuy nhiên, cần nhớ rằng thủ phạm gây viêm tai giữa thường chính là virus hoặc vi khuẩn của các bệnh cảm lạnh, viêm mũi, viêm họng. Những tác nhân này lại dễ dàng lan truyền qua đường giọt bắn khi ho, hắt hơi, hoặc qua việc dùng chung khăn, bình nước, đồ cá nhân.
Vì vậy, dù bản thân viêm tai giữa không lây trực tiếp, nhưng nguy cơ gián tiếp vẫn âm thầm tồn tại – đặc biệt ở môi trường đông người như nhà trẻ, lớp học hay gia đình có nhiều trẻ nhỏ. Cách tốt nhất để bảo vệ trẻ là phòng tránh nhiễm khuẩn đường hô hấp ngay từ đầu, nhờ đó giảm thiểu nguy cơ mắc viêm tai giữa.
Có cần cách ly trẻ ở lớp không?
Về nguyên tắc, viêm tai giữa không phải bệnh truyền nhiễm lây trực tiếp, nên trẻ mắc bệnh không bắt buộc phải cách ly nghiêm ngặt như thủy đậu, sởi hay cúm mùa. Nghĩa là việc chỉ ngồi cạnh, nói chuyện hoặc tiếp xúc thông thường với trẻ mắc viêm tai giữa sẽ không khiến bạn bè bị lây bệnh ngay lập tức.
Tuy nhiên, phụ huynh cần hiểu rằng phần lớn trường hợp viêm tai giữa ở trẻ bắt nguồn từ nhiễm trùng đường hô hấp trên – vốn do virus hoặc vi khuẩn gây ra. Những tác nhân này lại có khả năng lây lan mạnh trong môi trường tập thể qua đường giọt bắn (ho, hắt hơi) hoặc tiếp xúc gián tiếp qua đồ dùng chung như khăn lau, bình uống nước, đồ chơi.
Chính vì vậy, nếu để trẻ tiếp tục đến lớp khi đang ở giai đoạn cấp tính, nguy cơ truyền virus/vi khuẩn hô hấp cho các bạn là rất cao. Những trẻ khác sau khi mắc bệnh hô hấp cũng dễ bị biến chứng thành viêm tai giữa – tạo thành một vòng lây nhiễm gián tiếp trong tập thể.
Do đó, các chuyên gia Tai Mũi Họng thường khuyến cáo:
-
Cho trẻ nghỉ học từ 2–5 ngày đầu kể từ khi khởi phát triệu chứng, đặc biệt nếu trẻ sốt, chảy dịch mũi, ho nhiều hoặc chảy dịch tai.
-
Trong thời gian nghỉ, tạo điều kiện cho trẻ nghỉ ngơi, dùng thuốc theo chỉ định, giữ vệ sinh mũi họng và tai để bệnh nhanh khỏi.
-
Chỉ nên cho trẻ trở lại lớp khi tình trạng viêm đã thuyên giảm, trẻ hết sốt ít nhất 24 giờ và không còn triệu chứng lây nhiễm đường hô hấp.
Việc cho trẻ nghỉ học không chỉ giúp quá trình hồi phục nhanh hơn mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng lớp học, hạn chế nguy cơ bùng phát các bệnh hô hấp và giảm số ca viêm tai giữa mới trong nhóm trẻ.
Cách phòng ngừa viêm tai giữa hiệu quả
Đừng đợi đến khi bệnh gõ cửa mới vội vàng tìm hiểu “Viêm tai giữa có lây không?”. Cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và con trẻ là chủ động phòng bệnh ngay từ đầu bằng những biện pháp sau:
-
Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây bệnh hô hấp
Tránh tiếp xúc gần với người đang mắc các bệnh nhiễm trùng như cảm lạnh, ho, sổ mũi hoặc viêm đường hô hấp trên – những “thủ phạm” gián tiếp gây viêm tai giữa -
Giữ vệ sinh tay sạch sẽ
Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Với trẻ em, đây là thói quen cần rèn luyện sớm để ngăn vi khuẩn, virus xâm nhập.
3. Tránh môi trường ô nhiễm
Hạn chế để trẻ tiếp xúc với khói bụi, khói thuốc lá hoặc hóa chất độc hại – những yếu tố có thể kích thích niêm mạc mũi, họng và tai, làm tăng nguy cơ viêm.
4. Bảo vệ tai khi thời tiết thay đổi
Giữ ấm vùng tai và cổ họng khi trời lạnh, gió to hoặc chuyển mùa. Khi đi máy bay, nên nuốt nhẹ hoặc ngậm kẹo để cân bằng áp lực trong tai.
5. Điều trị triệt để bệnh đường hô hấp
Chữa dứt điểm cảm cúm, viêm họng, viêm mũi… để ngăn vi khuẩn và virus lan tới tai giữa.
6. Tăng cường sức đề kháng
Duy trì chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất, uống đủ nước, ngủ đúng giờ và vận động đều đặn để hệ miễn dịch luôn khỏe mạnh.
7.Khám tai mũi họng định kỳ
Đặc biệt ở trẻ em – nhóm đối tượng dễ mắc bệnh nhất. Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm bất thường và điều trị kịp thời, tránh biến chứng.
8.Tuân thủ điều trị khi mắc bệnh
Nếu không may bị viêm tai giữa, hãy điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ và đảm bảo chữa dứt điểm. Tránh để bệnh kéo dài gây biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, viêm xương chũm, liệt dây thần kinh mặt hoặc mất thính lực vĩnh viễn.
Kết luận
Viêm tai giữa không lây trực tiếp, nhưng các tác nhân gây bệnh hô hấp liên quan lại có khả năng lây qua đường giọt bắn và đồ dùng cá nhân. Do đó, dù không cần cách ly tuyệt đối, phụ huynh vẫn nên cho trẻ nghỉ học khi bệnh ở giai đoạn cấp, đồng thời áp dụng biện pháp phòng ngừa nhiễm khuẩn đường hô hấp để hạn chế nguy cơ mắc hoặc tái phát viêm tai giữa.
_______________
