1. VA và Amidan là gì ?

Có vai trò gì với trẻ nhỏ?  VA (Vòm họng) và Amidan đều là các tổ chức lympho nằm trong hệ thống miễn dịch vòng Waldeyer, có chức năng giúp cơ thể nhận diện vi khuẩn, virus khi xâm nhập qua đường hô hấp trên (mũi, miệng). Ở trẻ nhỏ, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, VA và Amidan đóng vai trò “hàng rào bảo vệ” đầu tiên. Tuy nhiên, chính vì thường xuyên tiếp xúc với mầm bệnh nên các tổ chức này dễ bị viêm nhiễm, quá phát – đặc biệt trong môi trường ô nhiễm, thời tiết thay đổi, hoặc trẻ đi học sớm, tiếp xúc nhiều người.

2. Khi nào cần nạo VA, cắt Amidan?

Không phải trường hợp viêm nào cũng cần phẫu thuật. Đa số trẻ được chỉ định điều trị nội khoa trước (dùng thuốc kháng sinh, chống viêm, xịt mũi…) và theo dõi. Tuy nhiên, nạo VA hoặc cắt Amidan sẽ được cân nhắc khi:

*Trường hợp cần nạo VA:

• Trẻ ngáy to, ngủ không sâu giấc, hay giật mình.

• Có dấu hiệu ngưng thở khi ngủ.

• Thường xuyên nghẹt mũi, chảy mũi kéo dài, viêm mũi xoang tái phát.

• Viêm tai giữa tái phát nhiều lần (trên 3 lần/năm).

• VA quá phát gây biến dạng khuôn mặt: mặt dài, miệng há, mũi tẹt.

*Trường hợp cần cắt Amidan:

• Viêm Amidan tái phát trên 5-6 lần/năm.

• Amidan quá to, chặn đường thở, ảnh hưởng ăn uống, giọng nói.

• Amidan hóa mủ, viêm hốc mủ, tạo ổ vi khuẩn mạn tính.

• Gây biến chứng toàn thân như thấp khớp, viêm cầu thận, viêm tim.

3. Nạo VA, cắt Amidan có ảnh hưởng đến miễn dịch không ?

4. Viêm amidan gây biến chứng gì?

Áp-xe quanh amidan: Trường hợp viêm amidan nhiều lần thường dẫn đến áp-xe quanh amidan. Bệnh nhân đau họng, khó nuốt, sưng họng nói không ra tiếng, đau đầu, sốt cao, hơi thở hôi, chảy nước dãi, do không nuốt được.
Do độc tố của liên cầu khuẩn gây ra, bệnh nhân nổi ban, nổi hạch, đau họng, nhức đầu, ói mửa, sốt cao, amidan sưng to, họng đỏ, lưỡi đỏ, nhịp tim nhanh. Có trường hợp bệnh nhân bị biến chứng viêm màng ngoài tim cấp, viêm cơ tim, viêm nội mạc tim, biến chứng viêm tai giữa…
Viêm khớp cấp: Bệnh nhân bị các triệu chứng sưng, nóng, đỏ đau các khớp cổ tay, đầu gối, các ngón tay, ngón chân, người mệt mỏi, uể oải. Sau biến chứng viêm khớp thường dẫn đến bệnh lý màng tim.
Viêm cầu thận: Khả năng bị viêm cầu thận sau viêm amidan và chuyển thành viêm thận cấp sau đó là đáng lo ngại. Bệnh nhân có hiện tượng phù chân, phù mặt nhất là khi ngủ dậy.
Rối loạn nhịp thở khi ngủ: Biến chứng từ amidan phì đại gây rối loạn nhịp thở. Nếu đồng thời có triệu chứng bệnh VA phì đại sẽ xuất hiện triệu chứng ngủ ngáy, nghiêm trọng có thể gây tình trạng thiếu ôxy gây ngạt thở, ngủ không yên giấc.