Rate this post

Không ít bậc phụ huynh bất ngờ vì trẻ lại bị viêm họng, sốt, nghẹt mũi giữa mùa nóng. Vậy vì sao mùa hè – tưởng chừng như khô ráo và sạch sẽ hơn mùa đông – lại là “mảnh đất màu mỡ” cho các bệnh hô hấp? Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách phòng tránh hiệu quả.

1. Viêm Amidan và Viêm VA Là Gì?

Viêm amidan là tình trạng viêm nhiễm của amidan – tổ chức lympho nằm ở hai bên thành họng, có chức năng bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn, virus.
Viêm VA (Végétations Adénoïdes) là viêm tổ chức lympho nằm sau cửa mũi sau, rất phổ biến ở trẻ nhỏ, thường gây nghẹt mũi, khó thở về đêm, ngủ ngáy.

Khi hai cơ quan này bị viêm – thường do nhiễm khuẩn hoặc virus – trẻ sẽ có triệu chứng như:

Sốt nhẹ đến cao
Ho, đau họng, nuốt vướng
Nghẹt mũi, thở bằng miệng, nói giọng mũi
Mệt mỏi, biếng ăn, khó ngủ

2. Vì Sao Mùa Hè Trẻ Lại Dễ Mắc Viêm Amidan, Viêm VA?

2.1. Thay đổi nhiệt độ đột ngột – “Kẻ thù thầm lặng”

Trong mùa hè, trẻ thường:

Ở trong phòng máy lạnh lạnh sâu (20–25°C)
Đi ra ngoài trời nắng nóng (35–40°C)
Tắm nước lạnh hoặc bơi ở hồ có nước chưa được xử lý tốt

Sự thay đổi nhiệt độ quá nhanh khiến hệ hô hấp chưa kịp thích nghi, làm tổn thương niêm mạc mũi họng và tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn tấn công. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm họng, viêm amidan, viêm VA trong mùa hè.

2.2. Thói quen ăn uống “mát lạnh” nhưng không an toàn

Trẻ em rất thích:

Ăn kem, uống nước đá
Uống trà sữa, nước ngọt lạnh
Dùng thực phẩm để lâu trong tủ lạnh chưa được hâm nóng kỹ

Những loại thực phẩm này tuy giúp giải nhiệt, nhưng lại khiến niêm mạc họng bị co mạch, giảm lưu thông máu, làm suy yếu hệ miễn dịch tại chỗ – điều kiện lý tưởng để mầm bệnh phát triển.

2.3. Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện

Trẻ nhỏ, đặc biệt là dưới 10 tuổi, hệ miễn dịch còn đang phát triển. Khi tiếp xúc với môi trường nhiều mầm bệnh như hồ bơi công cộng, nhà trẻ, trung tâm vui chơi… trẻ rất dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp.

Vi khuẩn, virus từ tay bẩn, đồ chơi, nước bẩn, không khí ô nhiễm… đều có thể tấn công vào mũi họng – nơi có amidan và VA đang “làm nhiệm vụ” chống đỡ.

2.4. Ô nhiễm không khí và thói quen sinh hoạt không hợp lý

Vào mùa hè, nồng độ bụi mịn (PM2.5) có thể tăng cao, đặc biệt ở các thành phố lớn. Trẻ thường xuyên hít phải bụi bẩn, khí thải xe cộ sẽ có nguy cơ viêm đường hô hấp trên, trong đó có VA và amidan.

Ngoài ra, các thói quen như:

Thức khuya, ngủ ít
Ít uống nước
Vệ sinh răng miệng không tốt

… cũng là yếu tố góp phần làm suy yếu “hàng rào miễn dịch” của trẻ.

3. Dấu Hiệu Cảnh Báo Trẻ Mắc Viêm Amidan, Viêm VA

Ho kéo dài, có thể ho khan hoặc ho có đờm
Sốt nhẹ hoặc sốt cao đột ngột
Đau rát họng, khó nuốt, hay quấy khóc
Nghẹt mũi, chảy nước mũi kéo dài
Ngủ ngáy, thở bằng miệng, nói giọng mũi
Mệt mỏi, kém ăn, sụt cân

Nếu có những dấu hiệu này kéo dài trên 3 ngày, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám tai mũi họng để được chẩn đoán và điều trị đúng cách, tránh biến chứng nguy hiểm như áp xe amidan, viêm tai giữa, viêm phế quản.

4. Cách Phòng Tránh Viêm Amidan, Viêm VA Cho Trẻ Vào Mùa Hè

Để phòng ngừa hiệu quả, cha mẹ nên:

✅ Tạo môi trường sống lành mạnh:

Dùng máy lạnh ở mức 26–28°C, không để gió thổi trực tiếp vào mặt, cổ
Giữ phòng luôn thông thoáng, lau dọn sạch sẽ

✅ Điều chỉnh chế độ ăn uống:

Hạn chế đồ lạnh, kem, nước đá
Cho trẻ uống nhiều nước ấm, ăn trái cây giàu vitamin C (cam, ổi, bưởi…)
Bổ sung rau xanh, súp, cháo dinh dưỡng để tăng đề kháng

✅ Rèn luyện sức đề kháng:

Tập thể dục nhẹ nhàng, phơi nắng sáng sớm
Cho trẻ đi ngủ sớm, ngủ đủ 9–10 tiếng/ngày

✅ Giữ vệ sinh cá nhân:

Rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh
Đánh răng, súc miệng bằng nước muối sinh lý mỗi ngày
Hạn chế tiếp xúc với người đang bị cảm cúm, viêm họng

5. Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ?

Đưa trẻ đi khám ngay nếu:

Trẻ sốt cao liên tục trên 2 ngày không hạ
Hơi thở có mùi hôi, khò khè, khó nuốt
Đau tai, chảy dịch tai – có thể là biến chứng của viêm VA
Trẻ ngủ ngáy nhiều, thở khò khè, ngủ không sâu giấc

Việc điều trị sớm không chỉ giúp trẻ mau hồi phục mà còn giảm nguy cơ tái phát và biến chứng nặng như viêm xoang, hen suyễn, hoặc ảnh hưởng đến khả năng nghe – nói.