Rate this post

Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các mức độ dính thắng lưỡi để cha mẹ kịp thời can thiệp và điều trị hiệu quả cho con

1. Dính thắng lưỡi là gì?

Dính thắng lưỡi (tên tiếng Anh: ankyloglossia) là một dị tật bẩm sinh xảy ra khi dây thắng lưỡi – dải mô mỏng nối mặt dưới của lưỡi với sàn miệng – bị ngắn, dày, hoặc bám thấp, khiến chuyển động của lưỡi bị hạn chế. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến việc bú mẹ, phát âm, ăn uống và thậm chí cả vệ sinh răng miệng.

Tùy theo mức độ, dính thắng lưỡi có thể nhẹ (không gây ảnh hưởng nhiều) hoặc nặng (gây rối loạn chức năng ăn – nói). Đây là một dị tật tương đối phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhưng thường bị bỏ sót trong giai đoạn đầu đời.

2. Nguyên nhân gây dính thắng lưỡi

Dính thắng lưỡi là một tình trạng bẩm sinh, nghĩa là trẻ đã có từ khi sinh ra. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

Rối loạn trong quá trình phát triển phôi thai: Trong thời kỳ bào thai, dây thắng lưỡi lẽ ra phải thoái triển dần, nhưng nếu quá trình này không hoàn tất, dây sẽ ngắn hoặc dính bất thường.
Yếu tố di truyền: Tình trạng này có xu hướng di truyền trong gia đình, đặc biệt ở bé trai. Một số nghiên cứu cho thấy dính thắng lưỡi phổ biến hơn ở bé trai với tỉ lệ khoảng 3:1 so với bé gái.
Đột biến gen: Một số trường hợp hiếm gặp có thể liên quan đến đột biến gen như gen TBX22, thường đi kèm với các hội chứng khác.

3. Dấu hiệu nhận biết dính thắng lưỡi

Việc phát hiện dính thắng lưỡi phụ thuộc nhiều vào độ tuổi và mức độ dính. Dưới đây là các dấu hiệu điển hình:

3.1. Dính thắng lưỡi ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:

Bé bú mẹ khó khăn, bú yếu, dễ mỏi và thường rời vú.
Ti mẹ đau, đầu ti bị tổn thương do trẻ ngậm sai khớp ngậm.
Tăng cân chậm, hay quấy khóc vì không bú đủ.
Khi khóc, lưỡi có hình chữ V hoặc hình trái tim ở đầu.
Bé không thể thè lưỡi ra khỏi môi dưới hoặc không nâng lưỡi lên vòm miệng được.

3.2. Dính thắng lưỡi ở trẻ lớn và người trưởng thành:

Nói ngọng, phát âm không rõ, đặc biệt với các âm: /l/, /r/, /t/, /n/.
Gặp khó khăn trong việc liếm môi, liếm kem, huýt sáo.
Khó khăn khi ăn các thực phẩm cần vận động lưỡi linh hoạt.
Tự ti khi giao tiếp do phát âm không rõ ràng.

4. Cách nhận biết dính thắng lưỡi tại nhà

Cha mẹ có thể kiểm tra nhanh tình trạng thắng lưỡi cho con bằng cách:

Quan sát khi trẻ khóc: Nếu đầu lưỡi bị kéo lõm thành hình chữ V hoặc hình trái tim → có khả năng dính thắng lưỡi.
Kiểm tra chuyển động của lưỡi: Trẻ có thể đưa lưỡi ra khỏi miệng không? Có thể chạm lưỡi lên vòm miệng không?
Dùng tay nâng nhẹ lưỡi bé lên: Nếu thấy dây thắng căng, dày, làm lưỡi không nâng cao được → nên đưa trẻ đi khám.

5. Các cấp độ dính thắng lưỡi

Theo mức độ ảnh hưởng, dính thắng lưỡi được chia thành 4 cấp độ:

Cấp độ	Mức độ dính	Đặc điểm
Độ 1	Nhẹ	Dây thắng dài, mỏng, ít ảnh hưởng
Độ 2	Trung bình	Hạn chế chuyển động, ảnh hưởng nhẹ đến bú hoặc nói
Độ 3	Nặng	Hạn chế rõ rệt, cần can thiệp y tế
Độ 4	Rất nặng	Lưỡi gần như không thể cử động bình thường

6. Dính thắng lưỡi có nguy hiểm không?

Dính thắng lưỡi không đe dọa tính mạng, nhưng nếu không phát hiện và xử lý sớm, có thể gây ra nhiều hậu quả:

Về dinh dưỡng: Trẻ bú không hiệu quả, dễ suy dinh dưỡng, ảnh hưởng phát triển.
Về phát âm: Trẻ nói ngọng, nói không rõ, chậm nói.
Về vệ sinh răng miệng: Khó đưa lưỡi làm sạch răng, dễ gây sâu răng, viêm lợi.
Về tâm lý: Trẻ thiếu tự tin khi giao tiếp, đặc biệt ở tuổi học đường.

7. Khi nào cần cắt thắng lưỡi?

Không phải tất cả các trường hợp đều cần cắt. Việc can thiệp phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng thực tế đến chức năng của lưỡi.

Trẻ sơ sinh bú mẹ kém, tăng cân chậm: Nên được bác sĩ kiểm tra và đánh giá chỉ định phẫu thuật.
Trẻ nói ngọng hoặc khó khăn trong ăn uống, giao tiếp: Cắt thắng lưỡi giúp cải thiện chức năng lưỡi.
Phẫu thuật đơn giản, thời gian thực hiện chỉ vài phút, có thể thực hiện bằng dao mổ hoặc laser, ít đau và hồi phục nhanh.

____________

PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG HEKA

“Khám bằng trí óc, chữa bằng trái tim”

Địa chỉ: 143 Trần Đăng Ninh, phường Dịch Vọng, Cầu Giấy, Hà Nội