Rate this post

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết các bệnh thường gặp ở thanh quản, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân gây bệnh và cách điều trị hiệu quả nhất hiện nay.

1. Thanh quản là gì? Cấu tạo và chức năng

Thanh quản (larynx) nằm ở phần trên của khí quản, ngay phía sau hầu họng. Đây là cơ quan chứa dây thanh âm, đóng vai trò như “nhạc cụ sống” giúp con người phát ra âm thanh.

Chức năng chính của thanh quản gồm:

Phát âm: Dây thanh rung lên tạo ra âm thanh khi luồng khí đi qua.
Hô hấp: Điều tiết không khí vào – ra phổi.
Bảo vệ đường thở: Ngăn dị vật đi vào khí quản và phổi khi nuốt thức ăn.

Do vai trò đặc biệt này, bất kỳ tổn thương nào tại thanh quản đều ảnh hưởng đến khả năng nói, hít thở và nuốt.

2. Các bệnh lý thường gặp ở thanh quản

Dưới đây là những bệnh lý phổ biến nhất mà bạn cần lưu ý:

2.1. Viêm thanh quản (cấp và mãn tính)

Nguyên nhân:

Nhiễm virus hoặc vi khuẩn (liên quan đến cảm cúm, viêm mũi họng).
Lạm dụng giọng nói (nói nhiều, hét to, hát sai kỹ thuật).
Hít phải khói thuốc, khí độc, hoặc không khí ô nhiễm.

Triệu chứng:

Khàn tiếng, mất tiếng tạm thời.
Ho khan, đau họng, cảm giác ngứa hoặc rát vùng cổ họng.
Nếu viêm nặng: khó thở, sốt nhẹ.

Điều trị:

Nghỉ ngơi giọng nói hoàn toàn trong vài ngày.
Súc họng bằng nước muối sinh lý.
Uống nhiều nước ấm, có thể dùng gừng – mật ong.
Dùng thuốc kháng viêm, kháng sinh (nếu có nhiễm khuẩn).
Trường hợp mãn tính: cần khám nội soi thanh quản để xác định nguyên nhân cụ thể.

2.2. Hạt xơ dây thanh và polyp dây thanh

Nguyên nhân:

Lạm dụng giọng nói kéo dài (giáo viên, ca sĩ, MC…).
Viêm thanh quản mạn tính không điều trị dứt điểm.
Trào ngược dạ dày thực quản kéo dài.

Triệu chứng:

Khàn tiếng kéo dài > 3 tuần, giọng nói yếu, khó phát âm cao độ.
Có thể cảm thấy “vướng cổ họng” hoặc hụt hơi khi nói nhiều.

Điều trị:

Nội soi thanh quản để xác định rõ kích thước và vị trí tổn thương.
Nếu tổn thương lớn hoặc ảnh hưởng nhiều đến giọng nói → chỉ định phẫu thuật vi phẫu (micro laryngeal surgery).
Kết hợp luyện giọng, vật lý trị liệu sau mổ để phục hồi giọng nói.

2.3. U thanh quản – bao gồm u lành và u ác (ung thư thanh quản)

Nguyên nhân:

Hút thuốc lá, uống rượu kéo dài (nguy cơ cao).
Nhiễm virus HPV tuýp nguy hiểm.
Tiền sử viêm thanh quản mãn tính không điều trị.
Tiếp xúc nghề nghiệp với bụi, hoá chất độc hại.

Triệu chứng nghi ngờ ung thư thanh quản:

Khàn tiếng kéo dài không rõ nguyên nhân (> 3 tuần).
Đau họng, đau tai, khó nuốt.
Thở rít, hụt hơi, ho ra máu.
Sụt cân không rõ lý do, mệt mỏi kéo dài.

Điều trị:

Giai đoạn sớm: Cắt u bằng laser hoặc phẫu thuật nội soi.
Giai đoạn tiến triển: Phẫu thuật cắt thanh quản một phần hoặc toàn phần kết hợp xạ trị – hóa trị.
Sau mổ có thể phục hồi giọng nói bằng kỹ thuật giọng nhân tạo hoặc luyện phát âm bằng khí thực quản.

📌 Lưu ý: Ung thư thanh quản nếu phát hiện ở giai đoạn sớm có thể điều trị khỏi > 90%. Việc chủ động đi khám khi có triệu chứng khàn tiếng kéo dài là cực kỳ quan trọng.

3. Chẩn đoán bệnh thanh quản bằng phương pháp nào?

Để chẩn đoán chính xác các bệnh lý thanh quản, bác sĩ sẽ thực hiện:

🔬 Nội soi thanh quản (soi dây thanh):

Dùng ống nội soi mềm đưa qua mũi để quan sát thanh quản.
Đánh giá được sự di động, sưng viêm, khối u hoặc hạt xơ.

📸 Hình ảnh học bổ sung:

CT scan hoặc MRI nếu nghi ngờ khối u xâm lấn.
Siêu âm vùng cổ đánh giá hạch di căn.

🔬 Sinh thiết:

Nếu nghi ngờ ung thư: bác sĩ sẽ sinh thiết một phần mô để xét nghiệm mô bệnh học.

4. Cách điều trị bệnh thanh quản hiệu quả

Tùy theo bệnh lý cụ thể, mức độ tổn thương và sức khỏe tổng thể của người bệnh, các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

✅ Điều trị nội khoa:

Thuốc kháng viêm, giảm phù nề.
Kháng sinh nếu có nhiễm trùng.
Điều trị bệnh lý nền (trào ngược dạ dày, viêm mũi xoang…).

✅ Điều trị ngoại khoa:

Phẫu thuật cắt bỏ hạt xơ, polyp, u lành.
Phẫu thuật ung thư thanh quản (một phần hoặc toàn bộ).
Tạo hình hoặc đặt van phát âm trong trường hợp mất tiếng.

✅ Phục hồi chức năng giọng nói:

Vật lý trị liệu giọng nói sau phẫu thuật.
Luyện thanh cùng chuyên gia âm ngữ trị liệu.

5. Phòng ngừa các bệnh thanh quản hiệu quả

Dưới đây là các cách giúp bạn bảo vệ thanh quản và phòng bệnh từ sớm:

Không hút thuốc lá và hạn chế uống rượu bia.
Giữ ấm vùng cổ họng, đặc biệt khi trời lạnh.
Uống nhiều nước ấm, tránh thực phẩm cay – nóng.
Tránh la hét, nói to kéo dài.
Khám tai mũi họng định kỳ, đặc biệt khi khàn tiếng > 2 tuần.

6. Khi nào nên đi khám bác sĩ chuyên khoa thanh quản?

Bạn nên đến bệnh viện hoặc phòng khám Tai Mũi Họng uy tín khi có các dấu hiệu sau:

Khàn tiếng kéo dài hơn 2–3 tuần không cải thiện.
Cảm giác nghẹn cổ, vướng họng.
Đau khi nuốt hoặc khó thở.
Thay đổi giọng nói bất thường không rõ nguyên nhân.
Ho ra máu, sút cân nhanh chóng, mệt mỏi kéo dài.

=> Kết luận: Thanh quản là bộ phận rất dễ bị tổn thương, đặc biệt với những người thường xuyên sử dụng giọng nói. Việc nhận biết sớm các bệnh lý thanh quản, chẩn đoán đúng nguyên nhân và điều trị kịp thời sẽ giúp tránh các biến chứng nguy hiểm, bao gồm cả ung thư thanh quản.

👉 Đừng chủ quan với triệu chứng khàn tiếng kéo dài hay cảm giác vướng nghẹn cổ họng. Hãy đi khám sớm để bảo vệ giọng nói và sức khỏe đường hô hấp của bạn.

______________

PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG HEKA

“Khám bằng trí óc, chữa bằng trái tim”

Địa chỉ: 143 Trần Đăng Ninh, phường Dịch Vọng, Cầu Giấy, Hà Nội