Vậy làm sao để bảo vệ giọng nói, giúp bạn nói khỏe, nói rõ mà không lo bị tổn thương? Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ 7 cách sử dụng giọng nói đúng để tránh những vấn đề về thanh quản và duy trì giọng nói khỏe mạnh lâu dài.
1. Khởi động giọng – bước đầu tiên để sử dụng giọng nói
Cũng giống như việc bạn không thể chạy bộ ngay lập tức mà không khởi động cơ thể, dây thanh âm của bạn cũng cần được làm nóng trước khi hoạt động mạnh. Khởi động giọng là bước quan trọng giúp giọng nói mềm mại hơn, hạn chế việc bị rít, mỏi hoặc khàn sau một thời gian dài sử dụng.
Cách thực hiện khởi động giọng nói
-
Thực hiện vài động tác thở sâu để điều hòa nhịp thở.
-
Dùng kỹ thuật lip trill (rung môi nhẹ khi thở ra).
-
Hát nhẹ những nốt trung (không lên cao hay xuống thấp quá).
-
Luyện tập phát âm các phụ âm nhẹ nhàng như: m, n, ng…
👉 Mẹo hay: Bạn có thể dành 5–10 phút khởi động giọng mỗi sáng để duy trì sự linh hoạt của dây thanh.
2. Tránh hét lớn – Bí quyết sử dụng giọng nói đúng trong môi trường ồn ào
Một trong những nguyên nhân phổ biến gây khàn tiếng là nói quá to hoặc la hét thường xuyên. Khi bạn cố dùng lực để át tiếng ồn, dây thanh sẽ bị căng và dễ tổn thương.
Cách khắc phục giọng nói đúng trong môi trường ồn ào
-
Tránh hét lớn, kể cả khi vui đùa hoặc cổ vũ.
-
Dùng micro nếu phải nói trước đám đông hoặc giảng dạy nhiều giờ.
-
Trong môi trường ồn ào (quán ăn, sự kiện), nên chờ không gian yên tĩnh hơn thay vì cố gắng nói to.
⚠️ Lưu ý: Không thì thầm để tránh làm khàn giọng – thì thầm thực ra gây áp lực lên dây thanh nhiều hơn bạn tưởng.
3.Uống đủ nước để giữ ẩm – Một phần không thể thiếu trong việc sử dụng giọng nói đúng cách
Dây thanh âm hoạt động tốt nhất khi được giữ ẩm đầy đủ. Mất nước khiến các lớp mô thanh quản bị khô, tăng ma sát khi rung và dễ gây tổn thương, viêm đau.
Mẹo giữ ẩm hiệu quả:
-
Uống đủ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày, chia nhỏ đều suốt ngày.
-
Tránh nước đá, nước ngọt có gas, rượu và cafe – chúng làm cổ họng khô nhanh hơn.
-
Dùng máy tạo độ ẩm trong phòng máy lạnh hoặc mùa hanh khô.
🍵 Gợi ý: Uống trà gừng mật ong hoặc trà hoa cúc ấm giúp làm dịu và giữ ấm dây thanh rất tốt.
4.Đừng cố nói khi đau họng – Cách sử dụng giọng nói đúng khi giọng đang yếu
Nhiều người có thói quen cố gắng nói chuyện khi đang bị viêm họng hoặc khản tiếng. Đây là sai lầm nguy hiểm. Việc ép dây thanh làm việc khi đang bị tổn thương sẽ khiến tình trạng nặng hơn, thậm chí dẫn đến mất tiếng tạm thời hoặc mãn tính.
Cách xử lý:
-
Nghỉ nói hoàn toàn từ 24–48 giờ nếu bị khàn hoặc đau họng.
-
Giao tiếp bằng cách viết, nhắn tin thay vì thì thầm.
-
Nếu tình trạng kéo dài trên 1 tuần, hãy gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để được chẩn đoán.
🛑 Tuyệt đối không dùng thuốc xịt gây tê cổ họng để “cố nói” – điều này làm bạn không cảm nhận được tổn thương và khiến tình trạng xấu hơn.
5. Thở đúng cách – dùng hơi thở thay vì “gồng cổ”
Cách bạn thở ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và sức bền của giọng nói. Rất nhiều người nói hoặc hát mà chỉ dùng hơi thở nông từ ngực, dẫn đến nhanh mệt, hụt hơi và phải dùng cổ họng để “đẩy tiếng”.
Cách tập thở đúng:
-
Hít vào bằng mũi, bụng phình ra (thở bụng).
-
Thở ra từ từ qua miệng khi nói, không dùng lực cổ.
-
Tập yoga hoặc thiền để kiểm soát nhịp thở.
🎯 Kỹ thuật gợi ý: Straw phonation – thở qua ống hút – là một phương pháp tuyệt vời giúp luyện hơi và giảm áp lực lên dây thanh.
6. Giữ tư thế đúng và khẩu hình mở khi nói
Tư thế khi nói hoặc hát ảnh hưởng đến cách âm thanh thoát ra và sự thoải mái của giọng. Tư thế xấu (gù lưng, cúi đầu, khép miệng…) khiến bạn phải dùng thêm lực, dễ mỏi và khản tiếng.
Tư thế và khẩu hình chuẩn:
-
Giữ thẳng lưng, đầu thẳng, vai thả lỏng.
-
Mở khẩu hình khi nói: há miệng đủ rộng để âm thoát ra thoải mái.
-
Tránh nghiến răng, mím môi quá chặt.
🪞 Bài tập thực hành: Đọc to trước gương, quan sát khẩu hình và luyện nói rõ ràng, dứt khoát.
7. Nghỉ ngơi giọng và luyện tập thường xuyên
Giọng nói cũng như cơ thể – cần được nghỉ ngơi và rèn luyện đúng cách để duy trì sức bền. Làm việc quá tải mà không có thời gian phục hồi sẽ khiến dây thanh yếu dần theo thời gian.
Nguyên tắc nghỉ ngơi và luyện giọng:
-
Tránh nói liên tục quá 60 phút – nên nghỉ ít nhất 10–15 phút sau đó.
-
Ngủ đủ giấc – thiếu ngủ làm giọng yếu, khô và dễ khàn.
-
Luyện giọng mỗi ngày 10–15 phút với các bài tập nhẹ, tránh lạm dụng.
🎙️ Đối với người làm nghề nói (MC, giáo viên, ca sĩ…): Nên có lịch nghỉ giọng định kỳ, không sử dụng giọng vào cuối tuần hoặc ít nhất 1 ngày/tuần để hồi phục.
=> Kết luận: Việc sử dụng giọng nói đúng cách không chỉ giúp bạn tránh tình trạng khàn tiếng và mất giọng, mà còn duy trì sự tự tin, chuyên nghiệp trong giao tiếp và công việc. Hãy bắt đầu bằng những thay đổi nhỏ mỗi ngày – từ cách khởi động giọng, điều chỉnh hơi thở, uống đủ nước đến nghỉ ngơi hợp lý.
💡 Giọng nói là tài sản – hãy học cách sử dụng và bảo vệ nó đúng cách!
______________


