Rate this post

Viêm mũi dị ứng có thể liên quan trực tiếp đến viêm xoang và thậm chí dẫn đến viêm xoang nếu không được điều trị đúng cách. Viêm mũi dị ứng là phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch với các chất gây dị ứng trong môi trường. Trong khi đó, viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc xoang do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả dị ứng.

I. Mối liên hệ giữa viêm mũi dị ứng và viêm xoang

1️⃣ Viêm mũi dị ứng có thể gây viêm xoang

Viêm mũi dị ứng là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây viêm xoang.

Cơ chế bệnh sinh

Tiếp xúc dị nguyên: Khi người bệnh hít phải các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi nhà, lông động vật, nấm mốc, hoặc hóa chất trong không khí, hệ miễn dịch sẽ nhận diện chúng là “tác nhân lạ” dù vốn vô hại.
Phản ứng miễn dịch quá mức: Hệ miễn dịch kích hoạt tế bào mast (dưỡng bào) và basophil, giải phóng một lượng lớn histamin, leukotrien, prostaglandin và các cytokine gây viêm khác.
Biểu hiện tại niêm mạc mũi: Những chất này làm thành mạch giãn nở, tăng tính thấm thành mạch, gây phù nề niêm mạc mũi, tiết dịch nhầy nhiều hơn để “đào thải” dị nguyên.

Hậu quả đến xoang

Tắc nghẽn cơ học: Niêm mạc phù nề làm hẹp hoặc bít hoàn toàn lỗ thông xoang – vốn là đường thoát dịch tự nhiên của xoang ra hốc mũi.
Ứ đọng dịch nhầy: Khi lỗ thông xoang bị chặn, chất nhầy tích tụ trong xoang, tạo môi trường yếm khí thuận lợi cho vi khuẩn hoặc virus sinh sôi.
Giảm chức năng lông chuyển: Histamin và phản ứng viêm làm suy yếu hoạt động của hệ thống lông chuyển trong niêm mạc – vốn có nhiệm vụ “quét” dịch nhầy và bụi bẩn ra ngoài. Khi lông chuyển bất động, dịch càng khó thoát, nguy cơ viêm xoang càng cao.
Tiến triển bệnh: Ban đầu chỉ là viêm xoang cấp (nghẹt mũi, chảy dịch). Nếu phản ứng dị ứng tái diễn nhiều lần và không kiểm soát, tình trạng này trở thành viêm xoang mãn tính, niêm mạc dày lên, tạo polyp và làm biến đổi cấu trúc xoang.

2️⃣ Triệu chứng dễ nhầm lẫn giữa viêm mũi dị ứng và viêm xoang

Viêm mũi dị ứng và viêm xoang thường có những biểu hiện khá giống nhau, đặc biệt ở giai đoạn sớm. Điều này khiến người bệnh khó phân biệt, dẫn đến tự điều trị sai cách hoặc bỏ lỡ thời điểm điều trị hiệu quả nhất.

Viêm xoang mũi dị ứng là tình trạng niêm mạc mũi bị kích thích và viêm do các tác nhân dị ứng từ môi trường như phấn hoa, lông động vật, hóa chất, khói bụi, và mạt nhà, không phải do virus, vi khuẩn hay nấm. Tình trạng này, còn được gọi là viêm xoang dị ứng hay viêm mũi xoang dị ứng, có thể phát sinh từ viêm mũi dị ứng.

Bởi vì niêm mạc mũi và xoang mặt có sự liên kết chặt chẽ, nếu viêm mũi dị ứng không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến phù nề niêm mạc xoang, gây tắc nghẽn lỗ thông xoang. Hệ quả là dịch trong mũi xoang sẽ bị ứ đọng, dẫn đến nhiễm trùng và viêm xoang.

Biểu hiện:
- Các triệu chứng điển hình của viêm mũi dị ứng: hắt hơi liên tục, ngứa mũi, chảy dịch mũi trong.
- Đồng thời xuất hiện triệu chứng của viêm xoang: đau nhức vùng mặt, trán, quanh mắt, đau đầu âm ỉ, chảy dịch mũi đặc màu vàng/xanh do bội nhiễm.

Viêm mũi dị ứng là gì? - Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh

Ngứa mũi, hắt hơi, chảy nước mắt, nước mũi là các triệu chứng của viêm mũi xoang dị ứng

🔹 Triệu chứng của viêm xoang

Nghẹt mũi kéo dài: Nghẹt liên tục, thường nặng hơn về đêm, có thể gây khó ngủ và giảm khả năng hít thở.
Dịch mũi đặc, màu vàng hoặc xanh: Thường kèm mùi hôi khó chịu, biểu hiện rõ rệt của nhiễm khuẩn xoang.
Đau nhức vùng mặt: Đau hoặc cảm giác nặng vùng trán, quanh mắt, hai bên má; tăng khi cúi đầu hoặc vận động mạnh.
Đau đầu: Đau âm ỉ hoặc lan ra cả vùng thái dương, ảnh hưởng sinh hoạt.
Sốt: Thường gặp trong viêm xoang cấp tính do nhiễm trùng.
Hơi thở hôi: Do dịch mủ ứ đọng lâu trong xoang và chảy xuống họng.
Giảm hoặc mất khứu giác: Người bệnh khó ngửi hoặc mất hẳn cảm nhận mùi.

3️⃣Lời khuyên từ chuyên gia

Người bị viêm mũi dị ứng cần chủ động điều trị và kiểm soát sớm để tránh biến chứng viêm xoang – đặc biệt là viêm xoang mãn tính khó điều trị. Việc phát hiện sớm và quản lý đúng cách sẽ giúp giảm triệu chứng khó chịu như nghẹt mũi, hắt hơi, chảy nước mũi, đồng thời bảo vệ hệ hô hấp lâu dài.

🔹Thực hiện xét nghiệm dị ứng để xác định nguyên nhân

Bệnh nhân nên đến cơ sở y tế chuyên khoa Tai Mũi Họng để được bác sĩ chỉ định xét nghiệm dị ứng như:
- Test lẩy da (Skin prick test) – phát hiện nhanh các dị nguyên thường gặp (phấn hoa, bụi mịn, lông thú…).
- Định lượng IgE huyết thanh – đánh giá mức độ phản ứng dị ứng của cơ thể.
Kết quả xét nghiệm giúp xác định chính xác tác nhân gây dị ứng, từ đó xây dựng kế hoạch điều trị và phòng tránh phù hợp.

🔹Vệ sinh mũi và điều trị bằng thuốc đúng cách

Rửa mũi xoang: Sử dụng dung dịch muối sinh lý đẳng trương hoặc ưu trương để làm sạch dịch nhầy, loại bỏ dị nguyên và giảm phù nề niêm mạc. Đây là bước quan trọng giúp duy trì sự thông thoáng của xoang và hỗ trợ điều trị.
Thuốc điều trị:
- Thuốc kháng histamin: Giúp giảm hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mũi do phản ứng dị ứng.
- Thuốc corticosteroid xịt mũi: Kiểm soát viêm tại chỗ, làm giảm sưng nề, ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ thông xoang.
Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả cao và tránh tác dụng phụ.

🔹 Tránh tự ý dùng kháng sinh

Kháng sinh chỉ hiệu quả với viêm xoang do nhiễm khuẩn.
Trong giai đoạn viêm mũi dị ứng chưa có dấu hiệu nhiễm trùng xoang, việc tự ý dùng kháng sinh vừa không mang lại lợi ích, vừa tăng nguy cơ kháng thuốc và tác dụng phụ trên gan, thận.

🔹Chủ động phòng ngừa và tái khám định kỳ

Tránh tiếp xúc với dị nguyên: Đeo khẩu trang khi ra ngoài, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, dùng máy lọc không khí nếu cần thiết.
Tăng cường miễn dịch: Ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc để nâng cao sức đề kháng.
Tái khám định kỳ: Người bị viêm mũi dị ứng nên kiểm tra sức khỏe định kỳ với bác sĩ Tai Mũi Họng để theo dõi diễn biến bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng viêm xoang.

_______________